این مقاله در مورد اجزای تشکیل دهنده کولرگازی است وما می خواهیم شما را کاملاً با کولرگازی اشنا کنیم پس اگر به چنین مطالبی علاقه دارید ما را عمراهی کنید.همان طور که شما مخاطبان عزیز می دانید امروزه کولرگازی یکی از بهترین دستگاه ها تهویه مطبوع در ایران به شمار می رود و مطمئن کاربران هستند که مشتاق اند بدانند این دستگاه فوق العاده از چه قطعات و به چه صورت درست می شود، همین برای ما سبب شده که در این مقاله به صورت تخصصی ریز و درشت اجزای تشکیل دهنده این محصول را شرح دهیم، پس اگر مایلید بیشتر در این مورد بدانید با ما همراه باشید. اما قبلا از اینکه به سراغ اجزای تشکیل دهنده کولرگازی بریم، دوست داریم در مورد خود کولرگازی برایتان توضیح دهیم تا افرادی که به شیوه درست در مورد این محصول شگفت انگیز اطلاعات ندارند یا کمبود اطاعات دارند کمک کنیم تا به نحو احسنت با این داستگاه تهویه مطبوع آشنا شوند. همان طوری که می دانید کولرگازی نوعی از تهویه کننده های هوا است که در مدل های مختلفی تولید می شود. شایع ترین مدل کولرگازی مدل دو تکه ای و یک تکه ای (مدل پنجره ای) است. مدل دو تکه ای همان کولرگازی های هستند که در منازل و مغازه ها می بینید، یک تکه قسمت کندانسور هست که در بیرون خونه قرار می گیرد، قسمت دیگر آن که به اسم یونیت داخلی تعریف می شود باد را در محیط پخش می کند. مدل یک تکه ای یا همان پنجره ای یه تکه بیشتر نیست و همه چیزش در داخل پکیج طراحی شده، یعنی کندانسور، کمپرسور، فن خروجی، فن خنک ساز و… همه داخل یک بسته بندی قرار گرفتند.
منظور از کولرگازی این نیست که شیر و شلنگ گاز بهش می خوره (مثل اجاق گاز یا بخاری)، منظور از این گاز نوعی گاز خاصه که می تواند بارها تبدیل به مایع و مجددا تبدیل به گاز شود. همان طوری که در بالا گفتیم کولرگازی انواع مختلف دارد که معروف ترین آنها کولرگازی اسپلیت و پنجره ای است. اسپلیت یعنی دو تکه ای و در خیلی جاها بسیار کاربردی و مورد استقبال قرار می گیرد ولی کولرگازی پنجره ای مناسب فضاهای کوچیک و همه قطعات داخل یک پکیج قرار می گیرد.

طرز کار کولرگازی به زبان ساده اینجوری می شود:
نوعی گاز خاص درون کمپرسور کولر وجود دارد که این گاز توسط کمپرسور فشرده شده و با فشار به سمت کندانسور می رود و گرمای خودش را از دست می دهد و تبدیل به مایع میشه که از طریق لوله های خاص فشارش کم می شود و یک چیزی بین گاز و مایع میشه که به سمت یونیت داخلی می رود و تحت تاثیر دمای محیط ، سرمای خودش را به محیط پس می دهد. این سرما توسط لوله های خاص در قسمت داخلی کولرگازی جذب می شود و در نهایت هوای خنک تحویل کاربران می دهد. و این کار ادامه دار است مگر اینکه مشکلی در دو قسمت کولرگازی یعنی قسمت مکانیکی و الکتریکی پیش بیاد.

تکنولوژی اینورتر در کولرگازی
کولرگازی با استفاده از شیر انبساط ترموستاتیک، دما و ورود گاز مبرد خنک به اپراتور را کنترل می کند. این یعنی زمانی که دما به حد تنظیم شده برسد، کمپرسور از کار می ایستد و در اصل کولر خاموش می شود. اما زمانی که دما دوباره بالا بره، سنسور دما به کمپرسور فرمان می ده تا شروع به کار بکنه و دما بیاد پایین. پس میشه گفت که در حالت عادی، عملکرد کولرگازی به شکل 0 و 1 یا همون خاموش و روشن است. یعنی وقتی که دما بیاد پایین فرمان 0 یعنی خاموش ارسال میشه و وقتی که دما بیاد بالا و هوا گرم بشه، فرمان 1 به کولر گازی داده میشه تا روشن بشه و شروع به کار بکنه. اما باید اینو بدونید وقتی که کولر گازی خاموش شود و از حالت سکون به حرکت در بیاد، انرژی زیادی رو صرف می کند و همین مساله استهلاک و همچنین مصرف موتور کولرگازی رو افزایش میده. به خاطر همین هم بود که تکنولوژی کولرهای گازی اینورتر به بازار عرضه شد. این نوع کولرگازی دارای یک کیت الکترونیکی است که می تواند در هر لحظه دما را انداره بگیرد و بر اساس اون، میزان جریان برق را کنترل کند. این یعنی به جای آنکه کولر خاموش و روشن بشه، با کنترل جریان کمپرسور، سرمایش و گرمایش اونو کم یا زیاد می کند. به خاطر همینم دیگه کولر خاموش و روشن نمی شود و مصرف برق و جریانش در هر لحظه کنترل خواهد شد. پس به این شکل میشه گفت که عمر مفید کولر افزایش پیدا می کند و مصرف هم شدیدا کاهش پیدا خواهد کرد. به خاطر همین هست که کولرهای گازی اینورتر بسیار محبوب تر هستند و البته قیمت بیشتری هم دارند. بد نیست بدونید که یک کولرگازی اینورتر حدود 60 درصد مصرف کمتری در مقایسه با کولرهای گازی معمول دارند.
مشاهده مقاله انواع کمپرسور کولر گازی

اجزای تشکیل دهنده کولر گازی کدامند؟
در واقع اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی از جهت هایی مشابه با اجزاء یخچال هستند. چرا که این سیستم های سرمایشی با تبدیل گاز فریون به مایع و تبدیل مایع به گاز سبب تولید سرما می شوند. ضمن اینکه هنگام خرید کولرگازی از کیفیت اجزای تشکیل دهنده کولر گازی خود نیز اطلاعات کاملی کسب کنید. همانطور که می دانید کولرهای گازی دارای انواع مختلفی هستند. این کولرها شامل کولرهای یک تکه یا پنجره ای، کولرهای دو تکه یا اسپلیت و کولرهای پرتابل یا قابل حمل می باشند. که در این مقاله به بررسی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت و پنجره ای پرداخته ایم.
اجزای تشکیل دهنده کولرگازی اسپلیت
قسمت های تشکیل دهنده کولر گازی به دو بخش مکانیکی و الکتریکی تقسیم می شوند. هر کدام از قطعات تشکیل دهنده کولر گازی دارای وظایف خاص خود هستند. به طوری که اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی بر روی عملکرد یک دیگر تاثیر خواهند گذاشت.

قطعات مکانیکی کولرگازی
اجزای تشکیل دهنده کولر گازی در بخش مکانیکی، وظیفه انجام عملیات خنک سازی را دارند. این قطعات شامل موارد زیر می باشد.
- کمپرسور یا موتور (Compressor): سیستم های خنک کننده و کولر گازی از اجزایی دقیق و مختلف تشکیل شده است که پروسه و نتیجه نهایی همه اجزاء تشکیل شده ایجاد و راحتی و خنک کنندگی فضای مورد نظر شما می باشد. هر بخشی از یک کولرگازی وظیفه و اهمیتی دارد اما برخی از این قطعات مستلزم توجه ویژه ای هستند ، یکی از این قطعات کمپرسور یک دستگاه است که اساسا قلب یک کولر گازی محسوب می شوند. یک سیستم تهویه مطبوع بدون کمپرسور نمی تواند کار کند چون وظیفه اصلی یک کمپرسور کمپرس و متراکم کردن گاز مبرد می باشد، توجه به قدرت و ساختار آن بسیار مهم و حیاطی است چون وجود یک کمپرسور بی کیفیت سیکل خنک کنندگی کمتر را در پی خواهد داشت. کمپرسور به همراه کندانسور در بیرون از محیط تهویه شونده، یعنی در یونیت خارجی دستگاه کولر گازی، نصب می شوند. کمپرسور وظیفه افزایش فشار و دما را بر عهده دارد، همچنین، وظیفه ی گردش مبرد (گاز) در مدار سیستم را نیز دارد. در واقع، کمپرسور، گاز کولر را از اواپراتور (یا تبخیر کننده) مکش و با متراکم کردن گاز، آن را به سمت کندانسور (یا چگالنده) ارسال می کند. هنگام خرید کولر گازی، باید به نوع کمپرسور توجه شود. بسته به شرایط آب و هوای، انواع مختلفی از کمپرسورها در بازار موجود است که با توجه به منطقه جغرافیایی و نوع آب و هوای آن منطقه، باید مدل مناسب آن را انتخاب و استفاده کرد. به عنوان مثال، کولر گازی با کمپرسور روتاری معمولی برای مناطق جنوبی ایران که آب و هوایی گرم و مرطوب دارند، اصلا مناسب نیست و عمر مفید این دستگاه در آن شرایط آب و هوایی کاهش می یابد.

- کندانسور (Condenser): یونیت خارجی یا کندانسور کولر گازی از بخش های حائز اهمیت و مهم این دستگاه محسوب می شود. همانطور که می دانید، سیستم های تهویه مطبوع از نوع کولر گازی از دو بخش مجزا با نام های پنل داخلی یا اواپراتور و یونیت خارجی یا کندانسور تشکیل می گردند. پنل داخلی دستگاه در فضای داخلی سازه و بر روی سطح دیوار قرار می گیرد، این در حالی است که کندانسور دستگاه در فضای بیرون از ساختمان و در فضای باز نصب و به بهره برداری می رسد. لازم به ذکر است که اتصال میان پنل خارجی و داخلی کولر گازی اسپلیت از طریق کابل اتصال و لوله های مسی انجام می گیرد. برقراری اتصال میان یونیت های دستگاه موجب تبادل انرژی و متعاقب آن، توزیع هوای خنک و مطبوع در فضای داخلی می شود.
کندانسور کولر گازی فرآیند خنک سازی ماده مبرد را به وسیله تبدیل نمودن بخار به مایع انجام می دهد. این بخش از کولرگازی در سیکل تبرید دستگاه نقش برجسته و بارزی ایفا می نماید. در واقع کندانسور به صورت یک قطعه به شکل و فرم مارپیچی بوده که در داخل پنل خارجی کولر گازی قرار می گیرد. علاوه بر این، فرآیند ایجاد سرمایش و تولید هوای خنک از بخش کندانسور دستگاه استارت می خورد. همان طوری که در بالا هم گفتیم در این بخش، قطعه کمپرسور یا واحد تراکم به عنوان قلب سیستم وجود دارد. قطعه کمپرسور فرآیند فشرده سازی و کمپرس کردن گاز مبرد را انجام می دهد. گرمای تولید شده به وسیله کمپرسور، از طریق فن کندانسور دستگاه به بیرون انتقال داده می شود. بر این اساس، خنک سازی و خارج ساختن گرمای حاصل شده ناشی از کارکرد کمپرسور، به وسیله بخش Condenser عملیاتی می شود. همچنین، تبدیل و تغییر فاز گاز مبرد به مایع متراکم، از دیگر وظایف بخش کندانسور دستگاه های کولر گازی تلقی می گردد. در این زمینه باید خاطر نشان نمود که واحد تراکم پس از متراکم سازی، گاز مبرد را با فشار بالا، به سمت کندانسور انتقال میدهد.
نحوه مراقبت و نگهداری از کندانسور کولرگازی؛ به طور کلی، پنل خارجی کولر گازی یا به تعبیری کندانسور معمولا در فضاهای بیرونی مانند پشت بام، حیاط و بالکن نصب و اجرا می گردد. قرار گرفتن این بخش در معرض هوای آزاد، احتمال نفوذ و تجمع آلودگی ها و عوامل مخرب موجود در هوا را بر سطح کندانسور، افزایش می دهد. تجمع ذرات گردوغبار بر روی پره ها و لوله های یونیت خارجی، کارکرد و عملکرد بهینه این قسمت را تحت تاثیر قرار می دهد. بر همین اساس، فرآیند ایجاد سرمایش و تولید هوای خنک با اختلال مواجه می گردد. زدودن آلودگی و نظافت دستگاه، از موارد مهم و حائز اهمیت برای مراقبت و نگهداری از کندانسور دستگاه قلمداد می گردد. در این زمینه باید خاطر نشان نمود که انجام سرویس های دوره ای در افزایش کارکرد و عملکرد مطلوب کولر گازی تاثیر مطلوب و بسزایی برجای می گذارد. علاوه بر این، انجام سرویس های دوره ای، از بروز مشکلات جدی و بعضا پر هزینه در ساختار دستگاه جلوگیری می کند. همچنین، این امر در بهینه سازی مصرف انرژی و برق نیز بسیار تاثیر دارد. گفتنی است که کندانسور دستگاه های کولر گازی از متریال و آلیاژهای مرغوب و باکیفیت ساخته می شود. این ویژگی دوام و استحکام آن را در برابر فرسایش، فرآیندهای شیمیایی، عوامل محیطی و تابش نور خورشید، افزایش می دهد. در ضمن، فضای در نظر گرفته شده برای نصب کندانسور دستگاه کولر گازی باید خنک و در عین حال آزاد و عاری از گردوغبار باشد. همچنین، در هنگام نصب می بایست کندانسور دستگاه با سطح زمین فاصله داشته باشد، این امر مانع از نفوذ، برف و باران در ساختار و قطعات کولر گازی می شود. تراز بودن و فاصله داشتن با گیرنده های دیجیتالی، از دیگر موارد حائز اهمیت در نصب کندانسور کولر گازی می باشد.
- اوپراتور یا سرد کننده (Evaporator): اوپراتور یکی از قطعات تشکیل دهنده کولر گازی است، که به عنوان اصلی ترین اجزا در قسمت مکانیکی تهویه مطبوع می باشد، اواپراتور گرمای محیط را جذب کرده و موجب بخار شدن مبرد داخلی می شود و به این ترتیب گرمای محیط را می گیرد. به عبارتی Evaporator یک مبدل حرارتی است که از لوله مسی به شکل مارپیچ و صفحات آلومینیمی مشبک تشکیل شده است. درون این لوله های مارپیچ مایع مبرد یا گاز جریان دارد و سرما تولید می کند. مبرد بعد از عبور از لوله موئین وارد اپراتور می شود به عبارتی گاز مایع، بخار می شود. در Evaporator فشار گاز به آهستگی کم شده و موجب پایین آمدن درجه جوش مبرد می شود. این عمل سبب می شود گاز مایع به سادگی بخار شده و با اینکار حرارت از محیط اطراف گرفته شده و محیط خنک می شود. آب، هوا یا هر نوع سیالی که در این سیستم وجود دارد، با استفاده از تبادل حرارتی اواپراتور سرد خواهد شد. به این مرحله تبرید یا خنک سازی سیال، سیکل تبرید تراکمی می گویند که شاهد آن در سیستم های سرمایشی-گرمایشی می باشیم. به طوری که در اسپلیت، کویل Evaporator در پنل داخلی قرار گرفته است تا سیال مبرد با جذب هوای گرم محیط بتواند فضای داخلی را خنک نماید.علاوه بر این در دستگاه چیلر، لوله های مسی که همان کویل اواپراتور می باشند، درون تبدیل کننده حرارتی پوسته و لوله نصب می شوند. به این صورت مبرد گرمای آب را گرفته و آن را سرد می نماید و از آب سرد شده برای خنک سازی محیط استفاده می کند.
اواپراتور ها به سه دسته تقسیم می شوند که شامل اوپراتورهای لوله ای، اوپراتورهای صفحه ای و اوپراتورهای فین دار(خشک) می باشد. اوپراتورهای لوله ای از لوله های مسی یا فولادی تشکیل شده اند. برای گردش میزان زیادی هوا با سرعت کم در بخش های نگهداری بالای صفر یا زیر صفر مورد استفاده قرار می گیرد. اوپراتورهای صفحه ای هم از جفت شدن دو ورق فلزی تشکیل شده اند. یکی از ورقه ها به شکل برجسته بر روی ورق دیگر نصب می شود تا جریان مبرد ایجاد شود. این مدل عموما در چیلر ها با حجم کمتر استفاده می شود. این مدل ساختار فشرده ای دارد و در فضاهای کوچک کاربرد دارد. و مدل آخری که فین دار بود سطح تبادل حرارت با نصب تعدادی پرده بالا برده می شود. به این نوع اواپراتور، پرده دار یا خشک نیز گفته می شود. گاهی اواپراتور فین دار روی لوله قرار می گیرد و بعد لوله بر اثر فشار بالا منبسط می شود. به گونه ای که فین ها محکم به سطح لوله می چسبند و تماس حرارتی خوبی ایجاد می نمایند . توجه داشتید باشید ممکن است برای بالا بردن فشار از روش های دیگری هم استفاده شود.این نوع Evaporator هزینه نگهداری پایینی داشته و مناسب نصب در فضای آزاد است. همچنین از آنجایی که سیال این اواپراتور آب نمی باشد، از نظر بهداشتی منع استفاده ندارد.

- شیر انبساط یا اکسپنشن وَلو (Expansion Valve): شیر انبساط، یک لوله بسیار نازک از اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی در بخش تبرید است. این شیر انبساط یا اکسپنشن وَلو با نام شیر کنترل یا شیر تنظیم نیز شناخته می شود. یکی از عمده ترین وظایفی که بر عهده دارد کنترل جریان مبرد ورودی اپراتور در سیکل تبرید است. همچنین لوله مویی را از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی می شناسند. همانطور که از نام لوله مویی مشخص است. این لوله بسیار نازکی می باشد که سبب فشردگی در گاز مبرد و در نهایت خنک شدن گاز مبرد می شود.

- ماده مبرد یا گاز خنک: یکی از مهم ترین نیازهای سیستم های تهویه مطبوع، گاز مبرد است که جزو بخش های اصلی به شمار می رود. این گاز مبرد یا سرمازا همواره حالت سیال دارد و با جذب حرارت تغییر حالت داده و در سیکل های تبریدی کاربرد گسترده ای دارند. از این گاز عموما در سیستم تهویه دارای سیکل تبریدی در راستای عمل خنک کنندگی محیط استفاده می شود. همچنین در اسپلیت ها از این گاز به عنوان ماده مبرد استفاده می گردد. اهمیت این ماده در صنایع سرمایشی و گرمایشی بسیار زیاد است و از همین رو دانستن اطلاعاتی درباره آن می تواند مفید باشد. جالب است بدانید که از زمان کشف این گاز همواره از آن در صنایع تاسیساتی استفاده شده است و همین امر سبب شده تا به بخشی جداناپذیر تبدیل شود. مبرد مناسب به گونه ای است که باید ویژگی ها و مشخصات خاصی از جمله درجه سمی پائین، غیرقابل اشتعال و انفجار، گازهای پایدار، نقطه جوش پایین، سازگار با محیط، و همچنین هزینه خرید و نگهداری پایینی داشته باشد. گاز مبرد بکار رفته در اغلب سیستم ها عموما در محفظه کمپرسور قرار دارد و این در حالی است که در تجهیزات سرمایشی دیگر مانند چیلر، آب نقش مبرد را ایفا می نماید، از دیگر مواد که در سیکل تبریدی این سیستنم ها وجود دارد، می توان به آمونیاک، دی اکسید کربن اشاره کرد که سبب ایجاد تفاوت های زیدی بین این دو سیستم می شود. مبردها در چرخه، به شکل متداول تغییر حالت دارند و کار آنها انتقال و تراکم ماده سیال درون دستگاه اتفاق می افتد. بهره گیری از گاز مبرد و استفاده از آن در انواع سیستم های تهویه مطبوع، نشان از کاربردی بودن و اهمیت بالای این گاز است. در اواسط قرن نوزدهم بود که کولر گازی اختراع و به بازار عرضه شد. در ابتدا از اتر به عنوان ماده خنک کننده در آن استفاده می شد که بعد از گذشت چند سال و تولید و استفاده از اسپلیت ها، این ساختار دچار تغییر شد و دیگر از مواد مانند دی اکسید کربن و یا آمونیاک در کمپرسور کولرگازی استفاده می شد. با توسعه علم و فناوری و پس از گذشت چند دهه، تولید ابزار و تجهیزات پیشرفته تر و همچنین اهمیت دادن به محیط زیست و ایمنی استفاده از این مبردها، بنا به دلایلی چون ایمنی پایین، سمی بودن و قابل اشتعال آنها، استفاده از این نوع مبرد ها رفته رفته به فراموشی رسید. با این حال اولین مبرد CFC کلروفلروکربن در سال 1926 میلادی از سوی شخصی به نامThomas Midgely (توماس میدجلی)، با نام تجاری R22 کشف و ارائه گردید.

قطعات الکتریکی کولرگازی
- الکتروموتور فن: یکی دیگر از قسمت های تشکیل دهنده کولر گازی، الکتروموتور فن است. جالب است بدانید که این قطعه وسطح دارد تا انواع پروانه کندانسور را بچرخاند. همچنین الکتروموتور فن باید دمای نبرد را کاهش دهد. البته به اندازه ای که همچنان حالت سرمایش گاز حفظ شود. سیستم های تهویه گازی، دارای دو موتور فن هستند. اولی درون پنل داخلی و دومی درون پنل خارجی فعال می شوند. اما وظیفه هر کدام از این آن ها چیست؟
- موتور فن یونیت خارجی: کولر گازی به دو بخش تقسیم می شود، واحد داخلی و واحد خارجی که هر دو جهت تبادل هوای محیط از موتور فن و پروانه بهره می برند. موتور فن کولر گازی می تواند ac و dc باشند که این حالت بستگی دارد که کولر گازی اینورتر باشد یا بدون اینورتر، اما در مدل های اینورتر موتور فن کولر گازی می تواند دور خود را تغییر دهد. و این امر باعث می شود تا عملکرد دستگاه تهویه مطبوع بسیار بهتر باشد. معمولا نحوه تشخیص موتور فن یونیت خارجی در مقایسه با موتور فن یونیت داخلی به راحتی قابل تشخیص می باشد و این مشخصه از ابعاد ظاهری موتور فن کندانسور به راحتی قابل تشخیص می باشد. مورد بعدی تعداد سیم های خروجی از سیم پیچ می باشد که در موتور فن کندانسور تعداد سیم های خروجی کمتر می باشد.
- موتور فن یونیت داخلی: بیشترین خرابی مربوط به موتور فن یونیت داخلی می باشد که دلیل اصلی مدت زمان استفاده بالا از این قطعه می باشد. از آنجایی که تعداد زیادی از کولر های گازی دارای عملکرد سرمایش و گرمایش می باشند به همین دلیل مدت زمان استفاده در آنها بالا رفته و طول عمر قطعات جانبی پایین می آید.

توجه در مورد چگونه تشخیص خرابی فن کولرگازی: شما به راحتی می توانید با قرار دادن دست خود در روی بدنه موتور فن، گرمای بیش از حد فن را احساس کنید. اگر این گرما به میزان قابل توجهی گرم باشد، احتمالاً مشکلی وجود دارد که باید بر طرف شود. اگر مشکلی وجود داشته باشد ممکن است سیستم کولر گازی یا سیستم تهویه مطبوع به درستی کار نکند. شما می توانید این کار را با یک دما سنج معمولی نیز انجام دهید، در حالی که متخصصان کولرهای گازی و سیستم های تهویه مطبوع اغلب از تجهیزات دما مادون قرمز استفاده می کنند تا موتور واقعی را لمس نکنند البته در بعضی از دستگاه ها یک سیستم حفاظتی (اور لود) جهت پیشگیری آسیب به سیم پیچ موتور وجود دارد که در دمای بیش از 100 درجه سانتیگراد قطع شده و تا زمان خنک شدن قطع می ماند.
- برد الکتریکی: برد الکتریکی یکی از اصلی ترین اجزاء در سیستم های تهویه مطبوع بشمار می رود. این قطعه همانند مغز دستگاه عمل کرده و هماهنگی و ارتباط میان سایر قطعات ایجاد می کند. در صورت بروز اختلال در برد داخلی یا برد الکتریکی، پروسه عملکرد کولر گازی و اسپلیت دچار مشکل می شود. برد الکتریکی همانند مغز انسان عمل می کند. همانگونه که بدن برای انجام هر کاری از مغز فرمان می گیرید، این قطعه نیز وظیفه صدور فرمان و کنترل عملکرد بخش های مختلف سیستم برودتی و حرارتی را برعهده دارد. از این رو وجود این قطعه در این دستگاه ها اهمیت به سزایی داشته و در بخش های مختلف دستگاه تاثیر می گذارد. برخی از قسمت های سیستم های تهویه مطبوع که عملکرد آن ها تحت تاثیر این برد می باشد شامل روشن و خاموش شدن دستگاه،عملکرد کمپرسور، تغییر حالت گرمایش و سرمایش، کنترل فن داخلی و… می باشد. در صورتی که برد الکتریکی دچار نقص شود، دستوری برای کار کردن سیستم تهویه مطبوع صادر نشده و موجب از کار افتادن کل دستگاه می شود. در بیشتر مواقع با عیب یابی برد دستگاه، مشکل به وجود آمده رفع می گردد.
- فیوز در کولرگازی: فیوز وسیله ای است که جهت حفاظت از تجهیزات الکتریکی ازجمله سیم ها، کابل ها، دستگاه های اندازه گیری، ترانسفورماتورها، ماشین های الکتریکی و سایر مصرف کننده ها در برابر اتصال کوتاه و جریان اضافی یا اضافه بار، و همچنین تأمین ایمنی در صورت اتصال کوتاه بین فاز و نول مورد استفاده قرار می گیرد. فیوز کولر گازی یک رشته سیم فلزی است که عمدتاً در یک محفظه قرار دارد. کاربرد فیوز در کولر گازی محافظت از دستگاه شما، برای جلوگیری از مشکلات جدی تر است. هر زمان که اضافه بار (overload) برق رخ دهد، یا بهعبارت دیگر، جریان بیش ازحد مجاز از فیوز عبور کند، رشته فیوز آب می شود و جریان برق را قطع می کند. فیوزها به افزایش بار غیرمجاز به سرعت واکنش می دهند و می سوزند. در بعضی مدل های فیوز نیز هنگام وقوع اضافه بار، فیوز بالا می پرد و ارتباط را قطع می کند. فیوز کولرگازی به خاطر ساختاری که دارد، وظیفه محافظت از کمپرسور در برابر حرارت و نوسانات برق را هم برعهده دارد. پس می توان گفت نقش فیوز در کولر گازی بسیار مهم است چراکه تمام جریان برق مورد نیاز کمپرسور و فن های خارجی و پنل را از خود عبور می دهد. محل قرارگیری این فیوزها در داخل پنل و روی برد الکترونیکی آن است.

- سنسور دما یا ترمیستور (سنسور NTC): یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده کولرگازی است که نقش بسیاری دارد و تشخیص دما به وسیله آن انجام می شود. نام ترمیستور از کلمه TERMAL به معنای حرارتی و RESISTOR به معنای مقاومت مشتق گرفته شده است. امروزه ترمیستور ها به طور گسترده با شکل های مختلف و کاربردهای مختلف الکترونیکی ساخته می شود. ترمیستورها برای اولین بار در سال 1833 توسط مایکل فارادی اختراع شد. اما سنسورهای دمایی تجاری از سال 1930 تولید شده و مورد استفاده های گسترده ای در صنعت قرار گرفتند. ترمیستور یا سنسور دمایی قطعات موجود در کولر گازی است که برد توسط آن ها از مقدار دمای هوای محیط یا دمای لوله های مسی اواپراتور، کمپرسور و کندانسور مطلع می شود و با توجه به این اطلاعات، فرمان لازم برای راه اندازی کمپرسور، قطع آن و… را صادر می کند. ساختار ترمیستور به گونه ای است که با تغییرات دمایی خود و محیط اطرافش ، تغییرات زیادی در مقاومت الکتریکی آن ها نیز ایجاد می شود و این تغییر مقاومت برای برد فرمان به معنی صدور دستور برای تغییر عملکرد کولر گازی است. برای مثال روشن و خاوش شدن کمپرسور، روشن و خاموش شدن پروانه و بلوور یا انجام عملیات دفراست تعبیر می شود. این ارتباط به صورت دائم برقرار است. برد دائما ولتاژی را به ترمیستور ارسال و ولتاژ برگشتی آن را بررسی می کند و با محاسبه ولتاژ برگشتی توسط یک ولت متر از میزان دقیق دمای هوا مطلع میشود. همچنین از ترمیستور ها برای محدود کردن جریان ، محافظت جریان و عناصر گرمایشی استفاده می شود. ترمیستور ها نیمه هادی های غیر فعال و حساس به دما هستند.

- خازن کولرگازی: امروزه کاربران بسیار زیادی از کولر گازی برای مطبوع کردن هوای محیط اطرافشان استفاده می کنند. در کولر گازی قطعات بسیار مختلفی وجود دارد که برخی از آنها بسیار مهم هستند و بر روی عملکرد دستگاه تاثیرات زیادی می گذارند. یکی از اجزای تشکیل دهنده کولرگازی که اهمیت بسیاری دارد خازن می باشد. خازن در یک مدار الکترونیکی قرار گرفته که ذخیره ی برق و آزاد کردن آن در زمان مناسب، وظیفه ی اصلی این قطعه می باشد. همچنین خازن در استارت زدن موتور کمپرسور نقش بسیار مهمی دارد. اگر بخواهیم واضح ترین توضیح دهیم باید گفت، هنگامی که کولر گازی در حال فعالیت است خازن با کمک ترموستاک، کمپرسور را هر چند دقیقه یک بار روشن می کند. به همین دلیل خازن به عنوان یکی از مهم ترین قطعات داخل کولر گازی شناخته شده است. اگر بخواهید خازن را تست کنید باید از یک اهم متر استفاده کنید. در اولین مرحله دو سیم اهم متر را به دو سر خازن وصل کنید. در صورتی که خازن سالم باشد، عقربه به سرعت تا انتها می رود و سپس به آرامی به وسط صفحه بر می گردد. در آخر کم کم از آنجا برگشته و در جای اول خود قرار می گیرد. اگر عقربه این حرکات را انجام نداد، خازن کولر گازی شما معیوب شده است و باید در اسرع وقت آن را تعویض یا تعمیر کنید.

شرح کولرگازی پنجره ای
کولر گازی پنجره ای ساده ترین و ابتدایی ترین نوع کولر گازی است که به صورت یک تکه طراحی شده یعنی قسمت کمپرسور و پنل با هم ادغام شده. این نوع کولرها از طراحی کوچک و جمع و جوری برخوردار اند و اغلب روی پنجره اتاق نصب می شوند به همین دلیل است که به آنها کولر گازی پنجره ای گفته می شود. در حالت قرار گیری نصف کولر در قسمت داخل ساختمان و نصف دیگر آن نیز در قسمت خارج قرار می گیرد. نصب کولر گازی پنجره ای بسیار آسان است و به راحتی بر روی پنجره قرار می گیرد. در هنگام خرید کولر گازی پنجره ای تنها موردی که باید در نظر داشته باشید متراژ اتاق و همچنین اندازه پنجره ای که می خواهید کولر را در آن قرار دهید. بهترین مکان استفاده از این نوع کولرها اتاقهایی با متراژ کمتر از 50 متر می باشد، مثلا اتاق های نگهبانی و اتاقی که امکان نصب اسپلیت دیواری در آن ممکن نیست. کولر گازی پنچره ای در ظرفیت های مختلف 9000 تا 24000 تولید می شود که شما می توانید بسته به متراژ اتاق ظرفیت مناسب را انتخاب کنید. همچنین در انواع مختلف و توسط شرکت های زیادی تولید و عرضه می شود که از جمله معروف ترین آنها می توان به گری، ال جی، سامسونگ، اجنرال و هایر اشاره کرد. همانند سایر کولر گازی های دیگر کولر گازی پنجره ای نیز یک سیستم تبرید است و از گاز مبرد R22 و R410A برای خنک سازی محیط استفاده می کند. بعضی مدلها دارای عملکرد سرمایشی، گرمایشی هستند و در تمامی فصول می توانید از آن استفاده کنید و محیط خود را با آن خنک و یا گرم کنید. اجزای سازنده کولر گازی پنجره ای شامل موتور، اپراتور، پنل، کویل های برودتی، فن دمنده، کمپرسور، کندانسور و فن پروپلر می باشد که همه باهم به صورت یک جا و در یک باکس قرار گرفته اند. کولرگازی های یک تکه یا پنجره ای همانند دیگر کولرگازی ها از مزایای و معایب مختلفی بهره مند هستند، کولر گازی پنجره ای طراحی ساده و سبکی دارد و حمل و نقل و همچنین نصب آن بسیار آسان است که حتی بدون نیاز به تخصص کافی نیز می توانید آن را نصب کنید. همچنین هزینه نسبتا پایینی نیز دارد و به راحتی قابل دسترس است. بعد از مدت ها استفاده از این نوع کولر گازی به آسانی می توانید به عنوان یک محصول دست دوم آن را بفروشید زیرا به دلیل ارزان بودن و نگهداری و استفاده راحتی که دارد مورد استقبال خیلی ها قرار می گیرد. بهره وری در مصرف انرژی نیز از دیگر ویژگی های کولرگازی پنجره ای است که با کارکرد در حالت نرمال انرژی کمی مصرف می کند و عملکرد بهینه و به صرفه ای را ارائه می دهد. از معایب این کولر گازی این است که قدرت خنک کنندگی کمی دارد و تنها برای اتاقهایی با متراژ کم مناسب است. همچنین به دلیل طراحی یکپارچه ای که دارد صدای نسبتا زیادی دارد و در هنگام کارکردن همراه با هوای خنک سر و صدای زیادی را به داخل اتاق وارد می کند که شاید آزار دهنده باشد.

اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره ای
اجزای داخلی کولرگازی
- کویل های مبرد: کویل های مبرد بر بالای بخش داخلی قرار گرفته اند و بر روی آن ها نیز یک فیلتر قرار داده شده است. بخش کویل های مبرد در واقع همان مکانی است که تبادل هوا بین محیط داخل و خارج ایجاد می شود.
- فن دمنده: وظیفه فن دمنده انتقال و تخلیه هوای خنک و سرد از سمت تبخیر کننده به محیط بیرون است و از نوع فن های سانتریفیور(گریز از مرکز) است.
- لوله مویین: پنجره برای جدا کردن فشار بالا از فشار پایین از لوله مویی استفاده می شود اما کاربرد لوله مویی فقط در کوره های گازی پنجره نبوده و در دستگاه های بزرگتر مثل کوره های اسپید و همچنین سیستمهای روفتاپ پکیج نیز از لوله مویی استفاده می گردد.
- پنل عملیاتی: پنل عملیاتی در واقع یک کنترل استفاده شده است که دما و سرعت دمیده شدن فن را تنظیم می کند. در این پنل دو ترموستات به کار گرفته شده است. یکی از این ترموستات ها برای دمای هوای برگشتی و دیگری برای نظارت بر دمای کویل ها کاربرد دارد.
- فیلتر خشک کن: این فیلتر برای جذب رطوبت از اجزای درون کولر تعبیه شده تا از زنگ زدگی، یخ زدگی قطعات و مسدود شدن مسیر جریان گاز مبرد جلوگیری شود.
- پنل زهکشی: پنل زهکشی موجب می شود تا آب و کندانسور از کویل های خنک کننده دور بمانند و همچنین جاذبه بر روند آن تاثیری ندارد.
بخش خارجی کولرگازی
- کمپرسور: کمپرسور مهم ترین بخش اجزای تشکیل دهنده کولرگازی به حساب می آید. کمپرسور با فشرده سازی و متراکم کردن گاز مبرد و ایجاد اختلاف فشار باعث جریان مبرد را از یک قسمت سیستم به قسمت دیگر می شود.
- کندانسور: کندانسور نوعی مبدل حرارتی است. لوله مارپیچی (کویل) که گرمای سیال مبرد را دریافت می کند و به جریان هوای محیط خارجی انتقال می دهد.
- پروانه کولر گازی پنجره ای: کولرگازی پنجره ای از دو پروانه استفاده می گردد که هر کدام در صورت بروز مشکل و یا آسیب عملکرد دستگاه را مختل کرده و صدای زیادی ایجاد می کند در بسیاری از موارد دیده می شود که با نصب غیر اصولی کولرگازی پنجره ای مثل تراز نکردن همچنین تحت فشار قرار دادن شاسی کولر گازی پنجره ای در زمان سرویس شاهد لرزش دستگاه خواهیم بود و این لرزش در مرور زمان باعث آسیب رساندن به موتور فن و همچنین شکستن پروانه کندانسور و اواپراتور می گردد.
- موتور فن: فن کولر گازی قطعه ی مهمی در کولر بوده که از پروانه، موتور و… تشکیل شده است و با چرخش پروانه ها توسط موتور فن کولر گازی، باعث به جریان در آمدن هوا می شود. وظیفه اصلی فن، تامین هوای مورد نیاز کولر گازی است؛ فن هوای گرم محیط خانه را درون خود می کشد و هوایی که از محیط بیرون دریافت کرده را در درون لوله ها به جریان می اندازد و پس از خنک شدن هوا، آن را به محیط داخلی که قصد خنک کردن آن را داشتید پرتاب می کند.
