انواع گاز در کولر گازی

در اینجا قصد داریم انواع گاز در کولر گازی را بررسی کنیم پس اگر می خواهید در این مورد بیشتر بدانید در ادامه با ما همراه باشید.کولرگازی وسیله ای است که با تبدبل گاز به مایع و سپس مایع به گاز تولید سرما می کند که در بعضی از آنها امکان معکوس کردن وجود دارد و می توان کولر را تبدبل به پمپ حرارتی کرد و در فصل زمستان به عنوان یک وسیله گرمایشی از آن برای گرم کردن محیط استفاده کرد.بعضی از کولرگازی ها فقط کار خنک کردن را انجام می دهند و در زمینه سرمایشی و برای خنک کردن محیط از آنها استفاده می شود اما بعضی از آنها هر دوعمل سرمایشی و گرمایشی را انجام می دهند و می توان از آن برای خنک کردن در تابستان و از گرمای آن در در زمستان استفاده کرد. کولر گازی از جمله دستگاه هایی است که از دو بخش مکانیکی و الکتریکی تشکیل می شود به طوری که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. بخش مکانیکی کولرگازی متشکل از کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، گاز خنک کننده و لوله مویی است و اما قسمت الکتریکی آن از الکتروموتور فن، برد الکترونیکی، اور لود( فیوز اتوماتیک )، سنسور و تابلو برق به وجود آمده است. گاز مبرد یکی از مهم ترین خصوصیات در انتخاب درست کولرگازی است و همین سبب شده تا ما در این مقاله به صورت تخصصی این شاخه از قسمت مکانیکی کولرگازی را برای شما کاربر گرامی باز کنیم.

 

آشنایی با گاز مبرد کولر گازی

یکی از مهم ترین نیازهای سیستم های تهویه مطبوع، گاز مبرد است که جزو بخش های اصلی به شمار می رود. این گاز مبرد یا سرمازا همواره حالت سیال دارد و با جذب حرارت تغییر حالت داده و در سیکل های تبریدی کاربرد گسترده ای دارند. از این گاز عموما در سیستم تهویه دارای سیکل تبریدی در راستای عمل خنک کنندگی محیط استفاده می شود. همچنین در اسپلیت ها از این گاز به عنوان ماده مبرد استفاده می گردد. اهمیت این ماده در صنایع سرمایشی و گرمایشی بسیار زیاد است و از همین رو دانستن اطلاعاتی درباره آن می تواند مفید باشد. جالب است بدانید که از زمان کشف این گاز همواره از آن در صنایع تاسیساتی استفاده شده است و همین امر سبب شده تا به بخشی جداناپذیر تبدیل شود. مبرد مناسب به گونه ای است که باید ویژگی ها و مشخصات خاصی از جمله درجه سمی پائین، غیرقابل اشتعال و انفجار، گازهای پایدار، نقطه جوش پایین، سازگار با محیط، و همچنین هزینه خرید و نگهداری پایینی داشته باشد. گاز مبرد بکار رفته در اغلب سیستم ها عموما در محفظه کمپرسور قرار دارد و این در حالی است که در تجهیزات سرمایشی دیگر مانند چیلر، آب نقش مبرد را ایفا می نماید و از دیگر مواد که در سیکل تبریدی این سیستنم ها وجود دارد، می توان به آمونیاک، دی اکسید کربن اشاره کرد که سبب ایجاد تفاوت های زیدی بین این دو سیستم می شود. مبردها در چرخه، به شکل متداول تغییر حالت دارند و کار آنها انتقال و تراکم ماده سیال درون دستگاه اتفاق می افتد. بهره گیری از گاز مبرد و استفاده از آن در انواع سیستم های تهویه مطبوع، نشان از کاربردی بودن و اهمیت بالای این گاز است. در اواسط قرن نوزدهم بود که کولر گازی اختراع و به بازار عرضه شد. در ابتدا از اتر به عنوان ماده خنک کننده در آن استفاده می شد که بعد از گذشت چند سال و تولید و استفاده از اسپلیت ها، این ساختار دچار تغییر شد و دیگر از مواد مانند دی اکسید کربن و یا آمونیاک در کمپرسور کولرگازی استفاده می شد. با توسعه علم و فناوری و پس از گذشت چند دهه، تولید ابزار و تجهیزات پیشرفته تر و همچنین اهمیت دادن به محیط زیست و ایمنی استفاده از این مبردها، بنا به دلایلی چون ایمنی پایین، سمی بودن و قابل اشتعال آنها، استفاده از این نوع مبرد ها رفته رفته به فراموشی رسید. با این حال اولین مبرد CFC کلروفلروکربن در سال 1926 میلادی از سوی شخصی به نامThomas Midgely (توماس میدجلی)، با نام تجاری R22 کشف و ارائه گردید. 

دلیل این که انواع مختلفی از مبرد وجود دارند چیست؟ 

در طول زمان های مختلف، مبردهای گوناگونی برای سیستم های تبریدی انتخاب می شدند و بعد در راستای پیشرفت سیستم، تغییر می کردند. یکی از دلایل این تغییر، میزان آلاینده بودن مبردها بود. با توسعه تحقیقات پیرامون مبردها، کم کم این نتیجه حاصل می شد که یک مبرد هزینه های بیشتر و مخربی نسبت به مزایای خود دارد. سمی بودن مبرد گازی، اشتعال زا بودن آن، موارد ایمنی خطر آفرین و همچنین آلاینده بودن آن برای محیط زیست از جمله دلایل عوض کردن مبردها محسوب می شد. بنابراین یک مبرد کنار گذاشته می شد و جای خود را با مبردی دیگر عوض می کرد. همین حالا نیز با وجود مصرف شدن بسیاری از مبردها، بخشی از آنها مضر، آلاینده و خطرناک محسوب می شوند و کشورهای مختلف قوانینی را بسته به حجم و موقعیت جغرافیایی استفاده آن وضع کرده اند. در نهایت ممکن است به کار بردن یک گاز مبرد در یک کشور یا یک اتحادیه ممنوع باشد اما در نقطه ای دیگر از زمین همچنان از آن استفاده شود. با وجود اینکه بعضی از آنها مخرب هستند، همچنان از آنها استفاده می شود؛ اما نمی توان تلاش محققان برای شناسایی ضررها و تعویض آنها را نادیده گرفت. هر مبردی که آلاینده و خطرناک شناخته شود، با مبردی دیگر جایگزین شده یا استفاده آن در مواقعی که چاره­ای نباشد بسیار محدود خواهد شد. 

مشاهده انواع کولرگازی های موجود

نحوه تشخیص کمبود گاز کولر گازی به چه صورت است؟ 

در رابطه با نحوه تشخیص کمبود گاز کولر گازی باید بگوئیم که راه های مختلفی وجود دارد، از جمله راه هایی که می توان تشخیص داد گاز کولرگازی کم شده است یا ن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چنانچه کولر گازی باد گرمی به محیط منتقل می کند باید ابتدا تمامی قطعات آن را بررسی کنید، در صورتی که برای هیچ یک مشکلی به وجود نیامده باشد بدین معناست که گاز کولر گازی شما کم شده و به شارژ مجدد نیاز دارد. 
• گاهی دیده شده که کولر گازی دچار یخ زدگی می شود این موضوع به کمبود گاز کولر برمی گردد. 
• از دیگر مواردی که می تواند در رابطه با نحوه تشخیص کمبود گاز کولر گازی به شما کمک کند می توان به افزایش هزینه های برق مصرفی اشاره کرد، دلیل آن هم این است که کولر با شدت بیشتری کار می کند تا بتواند محیط را خنک نگه دارد اما چون گاز کافی ندارد در نتیجه تنها هزینه ی برق افزایش پیدا می کند. 
• اگر کولر شما به تازگی صدای قل قل یا حباب دارد باید برای تعویض یا شارژ مجدد گاز آن اقدام کنید چرا که دچار کمبود گاز شده است. این موضوع می تواند بر اثر نشتی گاز اتفاق بیوفتد. 

خالی ماندن محفظه گاز کولر گازی چه عواقبی به همراه دارد؟ 

شاید برخی از کاربران با خود بگویند که اگر محفظه گاز برای مدتی خالی بماند مشکلی برای آن پیش نخواهد آمد اما این چنین نیست بلکه خالی بودن محفظه گاز عواقبی را به همراه دارد. به طور مثال کولر گازی دیگر مثل قبل نمی تواند محیط را خنک نگه دارد یا این که برخی از ویژگی های آن از کار می افتند، سنسورها به درستی کار نمی کنند، در عملکرد آن اختلال به وجود خواهد آمد و… با توجه مشکلاتی که ذکر شد بهتر است بیش از 7 روز محفظه آن را خالی نگه ندارید چرا که با توجه به بازار امروز بی کیفیت ترین محصولات نیز از قیمت های نجومی برخوردارند. 

معرفی انواع گاز در کولر گازی

گاز :R12

گاز R12 با فرمول شیمیایی CF2CL2 از جمله مبرد های موجود در بازار است که در صنایع گوناگون کاربرد دارد. این گاز عمدتا بی رنگ و حتی بدون بو است. به دلیل ترکیبات شیمیایی مناسب، در صورت انتشار این گاز هیچ خطری متوجه انسان ها نخواهد بود. علاوه بر این مدل گاز های فریونی عمدتا غیر قابل اشتعال هستند. بنابراین در صورت افزایش دما و یا حتی آتش سوزی محیط داخلی منازل و یا کارگاه ها احتمال آتش سوزی این گاز ها بسیار کم است. گاز R22 از جمله گاز های پر کاربرد موجود در بازار است که وظیفه دارد کارایی سیستم های تبرید را افزایش دهد. به طور کلی در سیستم های تهویه مطبوع عمدتا از مبرد به عنوان عاملی برای انتقال حرارت استفاده می شود. در سیکل های تهویه مطبوع در ابتدا کمپرسور وظیفه دارد تا مبرد موجود در سیستم را فشرده کند. مبرد پس از فشرده سازی وارد کندانسور شده و مقدار زیادی از حرارت خود را از دست می دهد. پس از کندانسور، به منظور کاهش فشار، مبرد از شیر فشار شکن عبور داده می شود. میزان کاهش دما و فشار به نحوی انجام می پذیرد که مبرد در ناپایدارترین حالت خود قرار داشته باشد. در چنین شرایطی مبرد وارد اواپراتور شده و به منظور پایدار شدن گرمای هوای عبوری را به خود جذب می کند. به این ترتیب دمای هوای محیط تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می کند. گاز R12 به واسطه کیفیتی که دارد علاوه بر سیستم های تهویه مطبوع خانگی در صنایع گوناگون و همچنین خودرو ها نیز کاربرد دارد. همانطور که گفته شد، این گاز فریون شکل دارای رنگ سفید بوده و عمدتا بی بو است. به طور کلی گاز R12 در دمای محیط دارای نقطه جوشی معادل 7.21 درجه فارنهایت است. گاز R12 دارای دمای نسبتا پایینی است. نام شیمیایی این مبرد گازی شکل دی کلرودی فلوئورومتان بوده و عمدتا دارای وزن مولکولی حدود 120 است. گاز 12 به خودی خود در شرایط ایده آل و پایدار قرار دارد اما قرار گیری این گاز در دما و فشار بالا سبب می شود تا این گاز به عناصر کوچکتری تجزیه شود. تجزیه شدن این مدل از مبردهای گازی شکل سبب می شود تا همواره مقداری گاز سمی در محیط انتشار پیدا کند. در چنین شرایطی توصیه می شود تمامی درها و پنجره ها باز شود. از آنجایی که  گاز 12 مقداری سنگین است، عمدتا در نزدیکی سطح زمین باقی می ماند پس برای آن که این گاز را تنفس نکنید ترجیحا مجراهای تنفسی خود را در بالاترین حالت ممکن قرار دهید. 

گاز :R11

گاز کولر گازی  R11 برای چیلر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاز R11 در بین گازهایی که برای کولر گازی کاربرد دارند به دلیل این که اشتعال پذیری ندارد و همین‌طور سمی نیست؛ ایمنی بالاتری دارد. گاز R-123 با توجه به ترکیبی که دارد در چیلرهای امروزی جایگزین گاز R11  شده است و در کولرهای گازی به نسبت گازهای گفته شده کاربرد کمتری دارد. تکنسین هایی که می دانند گاز کولر گازی چیست از کاربرد کم این دستگاه با خبر هستند.

مشاهده مقاله بهترین برند های کولرگازی

 

گاز :R22 

گاز 22 یا مبرد R22، نوعی گاز مبرد هستند که در سیستم های برودتی یا تهویه مطبوع تزریق می شوند. دی کلروفلورومتان ها (گاز R22) عضوی از خانواده بزرگتر هیدروفلوئرو کربن ها (HCFC) هستند. این گاز ها در اصل بدون رنگ و بو هستند و امکان اشتعال ندارند. R12 اولین گاز از خانواده HCFC است که به عنوان گاز مبرد در یخچال های قدیمی مورد استفاده قرار می گرفت و مصرف آن تاکنون کم و بیش ادامه دارد. از سال 2010 و بنا به پروتکل مونترال و به دلیل ایجاد گرمایش بیش از حد کره زمین و تخریب لایه اوزون تولید و فروش گاز R22 در بیشتر کشورهای توسعه یافته ممنوع گشت ولی به دلیل تقاضای بالای این گاز و مورد استفاده قرار گرفتن آن در بیشتر سیستم های تهویه مطبوع و تبرید همچنان در بسیاری از کشورها تولید و به بازار ارئه می شود. گاز R22 یک گاز بی رنگ، غیرقابل اشتعال و نسبتا بی بو می باشد و جزو گاز های گلخانه ای محسوب می شود و در سیلندر کپسول هایی به جرم 13.6 کیلوگرم و به رنگ سبز روشن به بازار ارائه می شود و با انواع روغن پلی ال استر و روغن آلکیل بنزین سازگاری دارد. گاز 22 به دلیل ممنوعیت استفاده در کشور های توسعه یافته جایگزین های متعددی دارد که بهترین می تواند گاز R410 باشد. به عقیده اغلب برودتکاران گاز R22 پرکاربرد ترین گاز برودتی شناخته می شود . با تمام این ویژگی های مثبت، سال هاست استفاده از HCFC-22 یا گاز R22 ، در وسایل سرمایشی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته ممنوع شده است. عمده استفاده از گاز R22 در صنایع برودتی و تهویه مطبوع می باشد. سردخانه ،یخچال ها و فریزر فروشگاهی بر و کولر های گازی از جمله وسایلی هستند که با گاز R22 سازگاری دارند. گاز R22 به علت ویژگی های شیمیایی خاصی که دارد، هم در سیستم های برودتی بالای صفر و هم در سیستم های با دمای منفی قابل استفاده است. در کنار مزایایی که برای گاز R22 در نظر گرفته شده است، باید بگوییم که این نوع گاز ضعف و زیان هایی را هم به همراه دارد که از بین می توانیم به ازبین رفتن لایه اوزون و گرم تر شدن کره زمین، نابودی  پوشش های گیاهی، انقراض بعضی از حیوانات و کم آبی اشاره کنیم. نقطه جوش این گاز -40.8 درجه سانتیگراد است. به دلیل نقطه جوش پایین آن، این مبرد ابتدا برای کاربرد های درجه حرارت پایین مانند فریزر های خانگی و مزرعه و در کاربردهای تبرید صنعتی تولید شد. دمای تخلیه R22 کاملاً زیاد است، از این رو باید درجه گرمای بیش از حد در سیستم هایی که از این مبرد استفاده می کنند حداقل باشد. ضریب فشرده سازی برای سیستم های با استفاده از این مبرد نیز باید کم باشد.

 

گاز R404:

گاز R404 متعلق به خانواده HCFC (هیدروکلروفلوئورکربن‌) بوده و دارای فرمول مولکولی C2H3Cl2F است. نام‌ های دیگر گاز 404 شامل R-141B و HCFC-141B هستند. گاز R404 در حالت مایع، بی ‌رنگ بوده و قابل اشتعال است. نقطه جوش R141، 32 °C است. خصوصیات شیمیایی و فیزیکی گاز R-141B نزدیک به R11 و R113 است. گاز R404 شاید مهم‌ ترین عضو یک سیستم تهویه مطبوع مبرد باشد که وظیفه دارد گرما را از یک محیط جذب کرده و به محیطی دیگر منتقل کند. البته که این انتقال گرما به خودی خود رخ نمی ‌دهد و با استفاده از تجهیزاتی مانند کمپرسور، اواپراتور و کندانسور که عضو‌های حیاتی یک سیستم تهویه به حساب می ‌آیند، این پدیده صورت می ‌گیرد. ماده مبرد در زمان طی کردن یک سیکل به طور مرتب از حالت مایع به گاز تبدیل می ‌شود و سپس دوباره با سرد شدن، از گاز به مایع تغییر حالت می ‌دهد. گاز R404 نیز یک جایگزین ایمن برای R22 از انواع گاز مبرد به شمار می‌ آید. از مزیت‌‌ های R404 می ‌توان به بازه دمایی که می‌ تواند در آن کار کند اشاره کرد، این ماده مبرد در سیستم ‌هایی که دمایی بین منفی 45 تا مثبت 15 درجه سانتی ‌گراد را لازم دارند می ‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. گاز R404 از دسته HFC ها، ترکیبی از سه گازR134a ، R143A و R125 با درصد جرمی (R143A)52% ، R125)44% ) و R134a)4%) می‌ باشد. این گاز فریون به عنوان جایگزین برخی گاز‌های فریون مانند R502 و گاز R22  پس از ممنوعیت استفاده از آن ‌ها در سال 1990 استفاده می ‌شود. گاز 404 مخرب لایه اوزون نیست ولی GWP (شاخص پتانسیل گرمایش جهانی) بالایی دارد. خواص ترمودینامیکی R404 شباهت زیادی با R22 دارد و حتی در مواردی عملکرد بهتری نسبت به این گاز دارد. همچنین R404 به راحتی با آب و هوا واکنش نشان نمی ‌دهد و بدون رنگ و غیرمشتعل نیز هست. البته تماس مستقیم پوست بدن با R404 می‌ تواند مضر باشد.

گاز R502:

این گاز همانند R22 کولر گازی دارای ملاحظات محیط زیستی می‌ باشد. یعنی احتمال دارد که سبب آسیب دیدن لایه اوزون بشود. به همین دلیل از گاز کولر گازی R502 نسبت به گذشته کمتر استفاده می ‌شود. به گونه ‌ای امروزه آن را با گازهایی مثل R507 و R404 جایگزین می‌ کنند. گاز R502 یا کلرودی ‌فلورومتان ترکیبی از دو گاز R115 و R22 می ‌باشد. همانطور که گاز R22 جزو گازهای CFC محسوب می ‌شود این گاز نیز جزوی از همان دسته CFC است. از مهم ‌ترین ویژگی ‌هایی آن می توانیم به کاربردی بودن هنگامی که جریان تبرید دارای دمای پایینی است،  بهبود ویژگی‌ها و ظرفیت آن در مقایسه با گاز R22، قابلیت استفاده در صنعت یخ سازها، یخچال‌های خانگی و کولرهای گازی و داشتن وزن 13.6 یا 56.7 کیلوگرم که همچون سایر گازها به صورت کپسولی عرضه می ‌شوند، اشاره کنیم.

گاز R507:

گاز R507 نسبت به دیگر انواع گاز کولر گازی که در این مقاله به آن‌ ها اشاره شد، کاربرد کمتری دارد و توسط برخی از برندها عرضه می‌ شود. همچنین باید متذکر شد که برای این گاز، از روغن مخصوصی باید استفاده شود که این روغن ال استر یا POE نام دارد و توسط برندهایی چون ایسکون، اکترول، کام استار، هانیول و مکزیکم تولید می ‌شود. گاز R507 از دسته گازهای HFC است که ترکیبی آزئوتروپیک دارد. گاز آزئوتروپیک مخلوطی از دو یا چند گاز است که دمای جوش مشابهی ندارند. گاز R507 از ترکیب دو گاز R143A و R125 به نسبت هر کدام 50 درصد تشکیل شده است. این گاز مبرد در دماهای پایین و متوسط کاربرد زیادی دارد. R507 به دلیل سازگاری با محیط‌ زیست به‌ عنوان جایگزین گاز R502 و همچنین R22 به‌ کار گرفته می ‌شود. این مبرد غیرقابل اشتعال بوده و طبقه ‌بندی ایمنی آن A1 است، از همین رو از پرمصرف ‌ترین مبردها در مصارفی است که ایمنی در آن ‌ها بیشترین اهمیت را دارد. برای مثال، سیستم ‌های تبریدی که در سیستم حمل و نقل قرار دارند. از با کیفیت ‌ترین برندهای تولید کننده R507 می ‌توان به برند کولیب اشاره کرد. کولیب یک برند چینی است که مبردهای مختلفی را تولید و به نقاط مختلف جهان صادر می ‌کند. این شرکت، مبرد 507 را با خلوص بسیار بالا تولید و روانه بازار کرده، شما می ‌توانید گاز 507 کولیب را از شرکت دامون تهیه کنید. 

گاز :R410A 

گاز مخلوط یا مبرد R410  یکی از گازهایی است که این روزها برای شارژ کولر گازی اینورتر مورد استفاده قرار می گیرد و محققان از آن به عنوان یکی از گازهای منطبق با محیط یاد می کنند که هیچ گونه آسیبی را نیز به لایه اوزون وارد نمی کند. افرادی که از این گاز استفاده کرده اند و آشنایی نسبی با آن دارند بر این عقیده اند که استقامت مناسب این گاز در سرما و گرما باعث شده. تا به یکی از بهترین گازهای موجود برای استفاده در کولر گازی تبدیل شود. این گاز همانطور که گفته شد در سرما از خود استقامت بسیار خوبی نشان می دهد و همین امر از یخ زدن کندانسور بیرونی جلوگیری می کند. گاز R410 حتی می تواند تا 15 درجه زیر صفر را به خوبی تحمل کند. حتی توصیه می شود که از این گاز در مناطق سردسیری که از گاز شهری محروم هستند استفاده شود. گاز R410A از ترکیب دو گاز (R-125 ( CF3CHF2 و (R32 (CH2F2 به‌ صورت 50.50 تشکیل ‌شده است که از لحاظ سرمادهی بسیار خوب بوده و دارای نقطه‌ جوش منفی 51.4- درجه است که در مقایسه با گاز R22 که دارای نقطه‌ جوش منفی 40.8 درجه است بسیار بازده بالاتری داشته و سازگار با ODP نیز می‌ باشد که دارای ظرفیت سرما سازی بسیار خوبی بوده و برای مبدل ‌های حرارتی کوچک مانند کولر گازی بسیار عالی ست.